O nas
Hostel
HOSTEL KOSS oferuje wygodne noclegi w przystępnych dla każdego cenach. Jest to idealne miejsce dla tych, którzy w zorganizowanej grupie, z rodziną czy przyjaciółmi pragną spędzić czas w ciekawym i sympatycznym miejscu. Całość urządziliśmy w pieczołowicie odrestaurowanych dworskich budynkach przy zabytkowych murach 300 letniego dworu, w których w 2010 roku Fundacja im. Zofii Kossak utworzyła Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków”, obok zabytkowego parku i Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej (dworkossakow.pl, zofiakossak.pl, muzeumkossak.pl). Przy hostelu rozpoczyna się wyznaczony w 2014 roku Szlak KAMYKA umożliwiający turystom odwiedzenie w czasie jednego spaceru budynki dawnej stanicy ZHP, kierowanej w latach przedwojennych przez Aleksandra Kamińskiego i wspomnianej w „Kamienie na szaniec” (stanicakaminskiego.pl), bacówkę na Buczu, oraz zespół przyrodniczo-krajobrazowy Góra Bucze.
Była „stajnia” mieści 74 osoby w komfortowo urządzonych, 3 do 14 osobowych pokojach, a była „lodownia dworska” zapewnia wspaniałe, nastrojowe miejsce na rekreacje, warsztaty, szkolenia czy przyjęcia, ma dużą jadalnię z kominkiem, turystyczną kuchnię i świetlicę z widokami na góry. Na terenie hostelu jest altana oraz miejsce na otwarte ogniska i grill.
Dolina rzeki Brennicy, widok z góry Bucze
Pobliska rzeka Brennica
Dwór Kossaków od wschodu w latach 20. XX wieku
Dwór Kossaków od zachodu w latach 20. XX wieku
Stajnia w 2004 roku
Była lodownia dworska w 2004 roku
Dawny folwark dziś – Schronisko Młodzieżowe KOSS
Schronisko jest doskonałą bazą wypadową do pobliskiej, górskiej wsi Brenna, oferującej turystom wiele atrakcji o każdej porze roku (Chlebowa Chata, Kozia Zagroda, jazda konna, koncerty kapel regionalnych, wyciągi narciarskie, regionalna kuchnia i wiele innych); do nieco dalej Ustronia czy Wisły; lub leżącego 15 km od schroniska historycznego polsko-czeskiego Cieszyna; a w przeciwnym kierunku do Bielska-Białej czy wreszcie Krakowa i Wieliczki. Przebiegająca w pobliżu ekspresowa droga S52 pozwala w krótkim czasie dojechać do Warszawy, nad Bałtyk lub na południe Europy do Wiednia czy Rzymu. Można zatem u nas znaleźć wygodne miejsce na wypoczynek i przerwę w międzynarodowej podróży.
Historia miejsca
Schronisko Młodzieżowe KOSS powstało w dawnych zabudowaniach folwarku dzierżawionych przez Tadeusza i Annę Kossaków. W „stajni harcerskiej” urządzono pokoje sypialne, a „lodownię dworską” zamieniono w miejsce spotkań przy kominku i posiłkach.
Kossakowie przyjechali do Górek Wielkich w 1922 roku w poszukiwaniu nowego gniazda dla swojej rodziny. Poprzednie, na Wołyniu legło w gruzach. Zniszczyła je Rewolucja Bolszewicka.
W 1923 roku, po śmierci męża Stefana Szczuckiego we Lwowie, córka Zofia z synami, Julkiem i Tadziem, zamieszkała z rodzicami.
Dwór w Górkach miał 200 lat i bogatą przeszłość. Wyglądem przypominał warowny zamek, który strzegł wejścia do przepięknej doliny Brennicy, otoczonej łagodnymi beskidzkimi zboczami. Miejsce to przyjęło gościnnie bezdomną rodzinę, a oni bardzo je pokochali.
Rosnąca sława pisarki, Zofii Kossak, staropolska atmosfera, przepiękne okolice, przyciągały do Górek znanych pisarzy i twórców, stając się w tym czasie intelektualnym centrum regionu. Bywali w Górkach Wielkich m.in. Jan Parandowski, Maria Dąbrowska, Melchior Wańkowicz z żoną i córkami, Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), którego żoną była kuzynka Zofii, Jadwiga Unrużanka. Bywał Jan Sztaudynger, Czesław Kuryatto – malarz wykonujący rodzinne portrety, Wojciech Kossak, ze względu na podobieństwo do brata bliźniaka – majora, nie do odróżnienia przez dworską służbę, z dziećmi (poetką Marią Pawlikowską-Jasnorzewską, satyryczką Magdaleną Samozwaniec i Jerzym – malarzem, jak ojciec i dziadek). Po wielu z nich, major Kossak wysyłał na stację kolejową w Skoczowie bryczkę zaprzężoną w dwa dorodne cuganty.
Folwark Tadeusza Kossaka specjalizował się w hodowli bydła. Sprowadzone ze Szwajcarii stado płowych krów pasło się na buczańskich łąkach. Mleko zwożono do lodowni. Tam je schładzano i przygotowywano do transportu lub dalszego przerobu. Zimą zwożono do lodowni wielkie bryły lodu, wycięte z zamarzniętej tafli pobliskich stawów. Układano je warstwami w piwnicy a po przesypaniu trocinami, zamykano szczelnie. Podłoga budynku była stale lodowata. Na niej stawiano bańki ze świeżo udojonym mlekiem. Lód utrzymywał się przez całe lato, aż do następnej zimy. W upalne dni dzieci dworskie bardzo cieszył widok kobiety, ubranej w kożuch, zmierzającej w kierunku lodowni. Znaczyło to, że na deser będą lody.
15 lutego 1930 roku Tadeusz Kossak wygrał przetarg ogłoszony przez Okręgowy Urząd Ziemski w Katowicach na folwark Górki Wielkie. Cena kupna 123 ha majątku wynosiła 350 000 zł. Tadeusz Kossak wpłacił 87 000 zł zaliczki. Obora doborowych krów mlecznych, będących podstawą gospodarstwa przynosiła dochody (w 1933 roku 10 280,49 zł). Niestety, w latach 30-tych w okresie wielkiego kryzysu światowego, nie mogąc sprostać spłacaniu kredytów, pomimo pożyczek i gwarancji kredytowych brata Wojciecha, problemy finansowe uniemożliwiły przejęcie majątku na własność. Folwark dworski (przy wsparciu Wojewody Śląskiego Michała Grażyńskiego) ostatecznie został nabyty przez Chorągiew Śląska Związku Harcerstwa Polskiego. Rodzina Kossaków objęła w posiadanie dwór, otaczający go ogród i sad. Pod wzgórzem Bucze, 400 metrów od dworu, powstała Harcerska Szkoła Instruktorska ZHP, prowadzona przez Aleksandra Kamińskiego (dh. „Kamyka”). Harcerstwo przejęło cały folwark, bydło i pola. Zdecydowano wybudować nową stajnię wzdłuż południowej strony podwórza, naprzeciwko dworu. W stajni zamieszkały klacze ze źrebiętami, które wychodziły samopas i często zaglądały do okien dworu spodziewając się smakołyków.
Nadeszła wojna. Majątek zajął okupant. W maju 1945 roku spłonął dwór. Folwark podupadł. Harcerze zostali zmuszeni do opuszczenia Stanicy. Dawnych właścicieli wojna rzuciła za granicę. Nie został nikt, kto mógłby zadbać o naprawę zdewastowanych budynków. Część majątku rozparcelowano i utworzono Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną „Bucze”. Z biegiem lat, stajnia opustoszała, konie zastąpił traktor, lodownia stała się magazynem. Folwark zmierzał do upadku.
W 1973 roku domek, w którym przed wojną mieszkał ogrodnik Kossaków a od 1958 roku do jej śmierci w 1968 roku pisarka Zofia Kossak, stał się muzeum biograficznym Zofii Kossak-Szatkowskiej. Muzeum i otaczający ruiny dworu park zaczęli odwiedzać ludzie zainteresowani życiem i twórczością wielkiej pisarki.
W trosce o najbliższe otoczenie muzeum i ruin dworu, w 2003 roku rodzina pisarki postanowiła „ożywić” to miejsce, urządzając w dawnej stajni i lodowni Schronisko Młodzieżowe KOSS.
16 czerwca 2007 roku uroczyście rozpoczęło ono działalność, szeroko otwierając drzwi dla gości z bliska i daleka.
Historia zatoczyła koło.